Elk meisje – waar dan ook ter wereld – moet het recht hebben om over haar eigen lichaam te beschikken

Tess Vanacker over haar werk bij Amref Flying Doctors en hoe vele druppes de plaat toch afkoelen

De strijd voor gendergelijkheid is nog lang niet gestreden, vindt Tess Vanacker. De 26-jarige vrouw werkt als Advocacy Officer bij Amref Flying Doctors – de grootste Afrikaanse gezondheidsorganisatie. In de aanloop naar Internationale Vrouwendag vertelt Tess waarom een dag voor vrouwenrechten anno 2021 nog steeds nodig is.  

Amref Flying Doctors werkt aan een gezond en sterk Afrika. Een belangrijk onderdeel hiervan is ervoor zorgen dat meisje en jonge vrouwen gebruik kunnen maken van goede gezondheidszorg, en met name seksuele gezondheidszorg. “Dit houdt in dat elk meisje – waar dan ook ter wereld – het recht moet hebben om over haar eigen lichaam te beschikken,” zegt Tess. Voor veel meisjes en vrouwen overal ter wereld is dit niet vanzelfsprekend, zeker in Afrika. Naar schatting zijn er elk jaar 21,6 miljoen ongeplande zwangerschappen. Hiervan eindigt bijna 4 op de 10 in abortus. Vanwege strenge wetgeving omtrent abortus gebeurt dit vaak in het geheim, en onveilig. Tess: “De Nederlandse overheid kan een belangrijke rol spelen in het verbeteren van deze seksuele gezondheidszorg door lokale organisaties in Afrikaanse landen die zich hiermee bezig houden te ondersteunen. Ik ga met politici in gesprek over deze onderwerpen.”

Meer geweld tegen vrouwen

Dat die aandacht juist nu nodig is blijkt uit recente cijfers van de Verenigde Naties. “Steeds meer meisjes zijn het slachtoffer van (seksueel) geweld,” vertelt Tess. Voor de coronacrisis maakten  1 op de 3 meisjes dit mee, dit aantal is nu bijna opgelopen tot 2 op de 3. Niet alleen in Afrika maar ook in de rest van de wereld zijn, met name, meisjes en vrouwen de dupe. Ook nemen kindhuwelijken en meisjesbesnijdenis toe. Tess vertelt: “Door de coronacrisis zijn veel scholen dicht, waardoor jongeren geen seksuele voorlichting meer kunnen krijgen. Maar dat is niet het enige probleem. Wanneer meisjes niet meer naar school kunnen, lopen ze het risico om uitgehuwelijkt te worden. Kindhuwelijken gaan vaak gepaard met ongewenste en vroege zwangerschappen en (seksueel) geweld. Daarom is het nu écht nodig om aandacht te vragen voor vrouwenrechten wereldwijd tijdens Internationale Vrouwendag (8 maart).”

Zij vervolgt: “De mannen mogen zeker niet vergeten worden, ze zijn immers een belangrijk onderdeel van ons werk. Zij dragen bij aan de sociale verandering die nodig is om gendergelijkheid te garanderen. Zo spelen vaders een belangrijke rol bij het stoppen van meisjesbesnijdenis en kindhuwelijken. En het veranderen van normen en tradities is ook goed voor jongens en mannen. Denk maar aan de druk die jongens ondervinden om seksueel te presteren, of de taboes die ook rond hun seksualiteit bestaan, zoals infertiliteit. Het is belangrijk om bewustwording te creëren en deze onderwerpen bespreekbaar te maken. Zo draagt iedereen, ongeacht gender, bij aan sociale verandering.” 

Mooie resultaten maar we zijn er nog niet

“Ik ben heel trots dat ik mij kan inzetten voor een mooie organisatie zoals Amref Flying Doctors,” zegt Tess. “Toch hoor ik ook vaak kritische geluiden in mijn omgeving. Heeft ontwikkelingssamenwerking wel zin? En is het geen druppel op een gloeiende plaat? Het zijn misschien kleine druppels. Maar een heleboel druppels kunnen een gloeiende plaat wel afkoelen. We zien dat door de jaren heen kindhuwelijken gedaald zijn, meisjesbesnijdenis in de gebieden waar wij werken is afgenomen en dat er minder vrouwen in het kraambed sterven. We hebben dus mooie resultaten geboekt, maar we zijn er nog lang niet. En de coronacrisis zet veel vooruitgang onder druk. Zo is de toegang tot anticonceptie bemoeilijkt en vinden zwangere vrouwen minder snel hun weg naar de kraamkliniek.  Daarom is het zo belangrijk dat de Nederlandse overheid zich blijft inzetten voor vrouwenrechten wereldwijd. Toch zijn er besparingen aangekondigd op de steun voor seksuele gezondheidszorg. Dat terwijl we al jaren onze internationale afspraken rond ontwikkelingssamenwerking niet nakomen. Dat is betreurenswaardig.” 

Volgens Tess staan de vrouwenrechten wereldwijd echt onder grote druk: “Je ziet een negatieve trend in verschillende landen opkomen bijvoorbeeld in Polen waar onlangs een zeer strenge abortuswet is ingevoerd.” Maar gelukkig zien we ook een tegengeluid. In Amerika draaide President Biden een erg conservatieve abortusregel terug en in verschillende landen zien we ook vrouwen machtsposities opnemen, Nieuw-Zeeland of aan het hoofd van de Wereldhandelsorganisatie. Tess: “Bijvoorbeeld inspirerend leiderschap van de premier van Finland of Nieuw Zeeland. vrouwen die opkomen voor een ander soort maatschappij. Ik ben benieuwd of Nederland hier ook aan toe is. Dat zullen we weten na 17 maart. “

Amref Flying Doctors

Amref Flying Doctors zet zich in voor meisjes en jonge vrouwen in Afrika. Wil jij weten wat jij kan doen om je in te zetten voor de rechten van vrouwen? Zorg dan dat jouw stem op 17 maart uitgaat naar een partij die zich hard maakt om vrouwenrechten te beschermen. Verdiep je in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. De No More Violence-pin die je kan dragen om te laten zien dat jij tegen geweld bent.

lees ook: het recht op veiligheid voor kinderen

Foto credit: Adrian Mgaya